HÜQUQ SİSTEMLƏRİNDƏ QEYRİ-MÜƏYYƏNLİYİN HƏLL EDİLMƏSİ: HÜQUQİ ŞƏRHƏ QEYRİ-SƏLİS MƏNTİQƏ ƏSASLANAN YANAŞMA

Tədqiqatın məqsədi hüquqi mətnlərin qeyri-müəyyən və mürəkkəb dilinin səbəb olduğu hüquqi şərhlərdəki qeyri-müəyyənlik və uyğunsuzluqları aradan qaldırmaqdır. Qeyri-səlis məntiqə əsaslanan modeli təqdim etməklə tədqiqat hüquqi şərhə daha strukturlaşdırılmış və çevik yanaşma təmin etmək, məhkəmə qərarlarının qəbulunda ardıcıllıq, ədalətlilik və şəffaflığı artırmaq məqsədi daşıyır.

Tədqiqatın metodologiyası – MATLAB-ın Qeyri-səlis alətlər qutusundan istifadə etməklə, tədqiqat hüquqi dildə qeyri-müəyyənlik, əvvəlki mühakimələrdə ardıcıllıq və hüquqi prinsiplərin mürəkkəbliyi kimi giriş dəyişənlərini müəyyən edir. Çıxış dəyişəni hüquqi mühakimələrin şərh oluna bilməsidir.

Tədqiqatın praktiki əhəmiyyəti məhkəmə prosesinə ictimaiyyətin inamını artıran hüquqi qərarların ardıcıllığının və şəffaflığının təkmilləşdirilməsindədir.

Tədqiqatın nəticələri tədqiqat nümayiş etdirir ki, qeyri-səlis məntiq modeli hüquqi dildə qeyri-müəyyənlikləri uğurla tutur və hüquqi mühakimələrin şərh oluna bilənliyini artırır. 

Tədqiqatın orijinallığı və elmi yeniliyi onun qeyri-səlis məntiqin hüquqi şərhə innovativ tətbiqindən irəli gəlir, bu sahə ənənəvi olaraq sərt, qaydalara əsaslanan yanaşmaların üstünlük təşkil etdiyi sahədir. Qeyri-səlis çoxluqlar vasitəsilə hüquqi dil qeyri-müəyyənliklərini modelləşdirməklə, tədqiqat hüquqi qeyri-müəyyənlikləri idarə etmək üçün daha nüanslı bir metod təqdim edir, yeni elmi çərçivə ilə hüquqi əsaslandırma və qərar qəbuletmə modelləri sahələrinə töhfə verir.

Açar sözlər: qeyri-səlis məntiq, hüquqi şərh, qeyri-müəyyənlik, məhkəmə ardıcıllığı, hüquqi əsaslandırma, qərar qəbuletmə modelləri.

 

http://doi.org/10.59610/bbu3.2024.3.11

Fayl

PDF

Buraxılış

№3 - 2024

Müəllif

Abbasova Məleykə Nazim qızı

İmamquluyev Rahib Aydın oğlu