X Ü L A S Ə

Tədqiqatın məqsədi - hazırkı dövrdə kiçik və orta sahibkarlıq subyektlərinin fəaliyyə­tində vergilərin səmərəliliyinin yüksəldilməsinin metodoloji xüsusiyyətlərinin araşdırılması və müəyyənləşdirilməsidir. Məqalədə sahibkarlığın əsas istiqamətlərindən biri olan kiçik və orta sahibkarlıq subyektlərinə tətbiq olunan vergilərin səmərəliliyinin yüksəldilməsi ilə bağlı yanaşmalar ortaya qoyulmuşdur. Bu məqalədə yeni çağırışlar nəzərə alınmaqla, kiçik və orta sahibkarlıq fəaliyyətində vergilərin səmərəliliyinin yüksəldilməsi üzrə tövsiyələr hazırlanmış və təkliflər verilmişdir.

Tədqiqatın metodologiyası baxımından qeyd edək ki, əsasən elmi abstraksiya, analiz, sintez, müqayisəli təhlil, müzakirə olunan problemlərə sistemli və kompleks yanaşma, həmçi­nin bir qrup tədqiqatçı alimlərin metodoloji yanaşmalarına istinadlar diqqət mərkəzində saxla­nıl­mışdır. 

Tədqiqatın tətbiqi əhəmiyyəti - əldə olunmuş və əsaslandırılmış elmi-praktiki nəticələr­dən müasir iqtisadi transformasiyalar şəraitində kiçik və orta sahibkarlığın fəaliyyətində vergi­lərin səmərəliliyinin yüksəldilməsinə imkan verən mexanizmlərin və alətlərin hazırlanma­sında istifadə edilmək imkanları vardır. 

Tədqiqatın nəticələri baxımından qeyd edək ki, iqtisadi proseslərin təkmilləşdiril­mə­si­nə, çəkilən xərclərin optimallaşdırılmasına və ümumilikdə iqtisadi fəaliyyətin səmərəli­liyinin yüksəldilməsinə yönəlmiş fəaliyyət mexanizmlərini özündə ehtiva edən kiçik və orta sahib­karlıq fəaliyyəti modelinin formalaşdırılması və inkişaf etdirilməsi problemləri, bu pro­seslərdə vergilərin rolunun artırılması üzrə məqalədə verilmiş təkliflərdən bəhrələnmək potensialı möv­cuddur.

Tədqiqatın orijinallığı və elmi yeniliyi - məqalədə baxılan problemlər istiqamətində kom­pleks və sistemli təhlillərin aparılması təmin edilməklə bərabər, hazırkı dövrdə  kiçik və or­­ta sahibkarlıq fəaliyyətində vergilərin səmərəliliyinin yüksəldilməsinə metodoloji yanaşma­ların dərindən öyrənilməsi və daha üstün metodoloji üslubların müəyyənləşdirilməsinin vacib­liyi əsaslandırılmışdır. Yeni tələblər şəraitində Azərbaycanda kiçik və orta sahibkarlıq fəaliyyə­tinin daha səmərəli təşkilində vergilərin rolundan istifadə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi istiqamətləri müəyyənləşdirilmiş, bunlarla bağlı təkliflər verilmişdir.

Açar sözlər: sahibkarlıq, vergilər, vergi sistemi, kiçik və orta sahibkarlıq, kiçik və orta sahibkarlıq subyektləri, vergilərin səmərəlilik problemləri, vergilərin səmərəlilik xüsusiy­yət­ləri, vergilərin səmərəliliyinin yüksəldilməsinə metodoloji yanaşmalar.

http://doi.org/10.59610/bbu3.2025.3.5